De impact van de Europese AI Act op Vlaamse bedrijven: Wat betekent dit voor jouw organisatie?

Waarom dit artikel?

Sinds februari 2025 is de Europese AI Act officieel in werking getreden. Geen ver-van-mijn-bed-show, maar concrete wetgeving die ook Vlaamse bedrijven, kmo’s, publieke instellingen en non-profits rechtstreeks raakt. Of je nu doelgericht AI inzet in je organisatie, of gewoon werkt met tools als ChatGPT, Copilot of AI-ondersteunde analyses: je valt onder de AI Act. Een van de meest opvallende verplichtingen? AI-geletterdheid is voortaan wettelijk vereist voor elke organisatie die AI gebruikt op de werkvloer.

Wat is de AI Act?

De Europese AI Act is de eerste wet die het gebruik van artificiële intelligentie binnen Europa reguleert. Vergelijk het gerust met de GDPR, maar dan voor AI. De regelgeving hanteert een risicogebaseerde aanpak:

• Verboden toepassingen: AI-systemen met een onaanvaardbaar risico, zoals sociale scoring, zijn volledig verboden.

• Hoogrisico-AI: Denk aan AI in rekrutering, gezondheidszorg of kritieke infrastructuur. Hiervoor gelden strikte eisen rond transparantie, veiligheid en menselijk toezicht.

• Laagrisico-AI: Zoals chatbots of AI-ondersteunde marketingtools. Ook hiervoor gelden regels, zij het in lichtere vorm.

De wet is niet enkel gericht op ontwikkelaars van AI, maar ook op organisaties die AI-systemen implementeren of gebruiken.

Waarom is dit ook belangrijk voor kmo’s en lokale organisaties?

Er leeft vaak het misverstand dat AI-wetgeving enkel gericht is op grote techbedrijven of internationale spelers. Maar ook Vlaamse kmo’s en overheidsinstanties maken vandaag al gebruik van AI – vaak zonder het te beseffen.

Enkele voorbeelden:

• Werving en selectie: Zo’n 31% van de Belgische bedrijven gebruikt AI in het rekruteringsproces, bijvoorbeeld bij het screenen van cv’s of het automatisch beantwoorden van sollicitaties.

• Klantenservice: Chatbots en automatische e-mailafhandeling zijn vandaag al gemeengoed in tal van sectoren.

• Data-analyse: Tools die klantgedrag voorspellen of rapporten automatisch opmaken, maken gebruik van AI.

  
  

Gebruik je zulke toepassingen? Dan valt je organisatie onder de AI Act – ook als je enkel bestaande tools gebruikt en geen eigen AI ontwikkelt.

Wat is AI-geletterdheid?

AI-geletterdheid betekent dat medewerkers voldoende kennis en inzicht hebben om AI-systemen op een veilige, ethische en effectieve manier te gebruiken.

Volgens de AI Act moeten organisaties ervoor zorgen dat hun personeel:

• Begrijpt wat AI is en hoe het werkt.

• De ethische en juridische implicaties van AI-gebruik kent.

• Risico’s kan herkennen en inschatten.

• De impact van AI op processen en mensen kan evalueren.

  
  

AI-geletterdheid gaat dus veel verder dan technische kennis. Ook HR, marketing, beleid, administratie en juridische diensten moeten over de juiste inzichten beschikken.

Wat moet een organisatie nu doen?

Om te voldoen aan de AI Act, onderneem je best de volgende stappen:

1. Breng in kaart waar AI wordt gebruikt binnen je organisatie.

2. Bepaal per functie het nodige kennisniveau: Niet iedereen hoeft AI-specialist te zijn, maar elke medewerker moet kunnen inschatten wat AI betekent voor zijn of haar taken.

3. Zet gerichte leertrajecten op: Organiseer opleidingen, workshops of e-learnings afgestemd op de realiteit van jouw team.

4. Stimuleer een leercultuur: Voorzie ruimte voor permanente bijscholing over AI en digitale vaardigheden.

   
   

Let op: vanaf februari 2025 is AI-geletterdheid wettelijk verplicht voor iedereen die met AI werkt, ongeacht het risiconiveau van de gebruikte systemen.

Wat levert dit op?

Investeren in AI-geletterdheid is niet alleen een wettelijke noodzaak, het is ook een hefboom voor innovatie, veiligere toepassing van AI en sterkere compliance. Organisaties die inzetten op AI-kennis en -vaardigheden zijn beter voorbereid op toekomstige ontwikkelingen, bouwen vertrouwen op bij klanten en medewerkers, en halen meer waarde uit hun AI-investeringen.

Klaar om aan de slag te gaan?

Wil je weten hoe jouw organisatie kan voldoen aan de AI Act en AI-geletterdheid kan verankeren in je werking? Neem contact met ons op voor een training waarin we je organisatie leren werken met AI-tools, mét aandacht voor AI-geletterdheid, zo leer je niet alleen bij, maar voldoe je ook meteen aan de wettelijke verplichtingen.